Kriminal incelemeler, suç olaylarını çözmek ve
delilleri analiz etmek amacıyla yapılan bilimsel ve teknik araştırmalardır. Bu
incelemeler, suça karışmış bireylerin tespit edilmesi, suç mahallinde bulunan
delillerin analizi ve bu delillerin adli süreçlerde kullanılmak üzere güvence
altına alınması sürecini kapsar. Kriminal incelemeler, genellikle adli tıp, balistik,
parmak izi analizi, DNA analizi, dijital delil incelemesi gibi disiplinleri
içerir ve bilimsel yöntemlerle olayların aydınlatılmasını amaçlar.
Kriminal İncelemelerin Amaçları:
- Delil
Toplama ve Analiz: Suç mahallinden elde edilen fiziksel, biyolojik, dijital
veya kimyasal delillerin toplanması, korunması ve analiz edilmesi.
- Kimlik
Tespiti: Parmak izi, DNA veya diğer biyometrik verilerle suçla
ilişkili bireylerin kimliklerinin belirlenmesi.
- Olayların
Yeniden İnşası: Suç olayının nasıl gerçekleştiğini ve suçun hangi
aşamalarda meydana geldiğini analiz ederek, olayların yeniden
yapılandırılması.
- Mahkemede
Delil Sunumu: Kriminal inceleme sonucunda elde edilen bulguların
mahkemede geçerli deliller olarak sunulması ve bilirkişi raporları
hazırlanması.
Kriminal İncelemelerde Kullanılan Temel Teknikler ve
Alanlar:
1. Adli Tıp (Forensic Science):
Adli tıp, suç olaylarında bulunan biyolojik delillerin (kan,
tükürük, saç, deri gibi) incelenmesiyle suçun çözülmesine yardımcı olur. Bu
alanda en sık kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
- DNA
Analizi: Suç mahallinden elde edilen biyolojik materyallerin (kan,
saç, tükürük, deri) DNA profillemesi ile bireylerin kimliğinin tespit
edilmesi.
- Toksikoloji:
Vücutta bulunan zehirli maddelerin ve ilaçların tespit edilmesi.
- Otopsi:
Cinayet ve şüpheli ölümlerle ilgili olarak ceset üzerinde yapılan
incelemeler ve ölüm nedeninin belirlenmesi.
2. Balistik İnceleme:
Ateşli silahlarla işlenen suçlarda, mermi çekirdeklerinin,
kovanların ve silahların incelenmesiyle suçun çözümüne katkıda bulunur.
Balistik incelemeler, şu sorulara cevap verir:
- Hangi
silahtan ateş edildi?
- Mermi
hangi açıdan ateşlendi?
- Silahın
üzerindeki izlerden kimlerin dokunduğu tespit edilebilir mi?
3. Parmak İzi Analizi:
Parmak izi, her insanın benzersiz bir biyometrik verisidir.
Suç mahallinde bulunan parmak izleri, veri tabanları ile karşılaştırılarak
şüphelilerin kimliği tespit edilebilir. Parmak izi analizleri genellikle şu
yollarla yapılır:
- Latent
Parmak İzleri: Görülmesi zor olan parmak izleri özel tozlarla veya
kimyasallarla ortaya çıkarılır.
- Dijital
Karşılaştırma: Parmak izi tarayıcıları aracılığıyla parmak izleri veri
tabanlarıyla karşılaştırılarak kimlik tespiti yapılır.
4. Adli Bilişim:
Dijital cihazlar (bilgisayarlar, cep telefonları, tabletler,
sunucular) üzerindeki delillerin toplanması ve analiz edilmesiyle ilgilenir.
Adli bilişim, özellikle siber suçlar, veri hırsızlığı ve dijital dolandırıcılık
gibi konularda önemlidir. Adli bilişimde kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
- Veri
Kurtarma: Silinmiş veya şifrelenmiş verilerin kurtarılması.
- İnternet
ve E-posta Takibi: İnternet üzerinden yapılan işlemler ve e-posta
trafiği analiz edilerek suçun izleri sürülür.
- Dijital
Delil Toplama: Bilgisayar veya mobil cihazlarda suçla ilgili dijital
delillerin elde edilmesi.
5. Kimyasal ve Fiziksel Analizler:
Suç mahallinde bulunan maddelerin kimyasal veya fiziksel
özelliklerini inceleyerek suç olayının nasıl gerçekleştiğini anlamaya yardımcı
olur. Bu analizler genellikle şunları içerir:
- İlaç
ve Zehir Analizi: Toksik maddelerin tespiti.
- Yangın
ve Patlayıcı Maddelerin İncelenmesi: Yangın ve patlama olaylarında
kullanılan kimyasalların ve patlayıcıların analizi.
6. Adli Psikoloji:
Kriminal olaylarda şüphelilerin davranışlarını ve psikolojik
profillerini inceleyerek suçun arkasındaki motivasyonları anlamaya yardımcı
olur. Suçlu profilleme ve suçlu psikolojisi gibi alanlarla ilgilenir. Örneğin,
seri katillerin davranışlarını analiz ederek gelecekteki suçları önceden tahmin
etmeye çalışır.
7. Olay Yeri İncelemesi:
Suç mahallinde uzmanlar tarafından yapılan detaylı
incelemeler, delillerin doğru bir şekilde toplanmasını ve suç olayının
aydınlatılmasını sağlar. Olay yeri incelemesi sırasında:
- Delillerin
bozulmadan korunması.
- Fotoğraflama,
numaralandırma ve raporlama.
- Delillerin
laboratuvar analizine gönderilmesi süreçleri yürütülür.
8. Ses ve Video Analizi:
Güvenlik kameraları veya ses kayıt cihazları gibi
teknolojilerle elde edilen görüntü ve sesler, kriminal incelemeler için büyük
önem taşır. Ses ve video analizleri şu durumlarda kullanılır:
- Görüntü
Analizi: Suç mahallinde bulunan video kayıtlarının incelenmesi ve
şüphelilerin kimliklerinin belirlenmesi.
- Ses
Analizi: Kayıt altına alınmış seslerin kimlik tespitinde kullanılması.
Kriminal İncelemelerde Kullanılan Ekipman ve
Teknolojiler:
- Mikroskoplar:
Delillerin mikroskobik incelemeleri (kan örnekleri, saç telleri, doku
parçaları) yapılır.
- DNA
Analiz Cihazları: DNA örnekleri laboratuvarda analiz edilerek kimlik
tespitleri gerçekleştirilir.
- Balistik
Test Cihazları: Ateşli silahların ve mermilerin incelenmesi için
kullanılır.
- Adli
Bilişim Yazılımları: Dijital delillerin toplanması ve analiz edilmesi
için özel yazılımlar kullanılır.
Kriminal İncelemelerin Adli Süreçlerdeki Rolü:
Kriminal incelemeler, yargı süreçlerinde suçun aydınlatılmasında
hayati bir rol oynar. Toplanan deliller, bilimsel temellere dayanarak analiz
edildiğinde, bu delillerin mahkemelerde geçerli bir şekilde sunulması
mümkündür. Uzmanlar, bilirkişi olarak mahkemede delilleri sunar ve yorumlar
yapar.
- Bilirkişi
Raporları: Kriminal inceleme sonuçları rapor haline getirilerek adli
makamlara sunulur.
- Mahkemede
Delil Sunumu: Kriminal incelemeler sonucunda elde edilen bulgular,
savunma ve iddia makamları tarafından mahkemede kullanılabilir.
Sonuç:
Kriminal incelemeler, suçların aydınlatılması ve suçla
bağlantılı bireylerin tespiti açısından çok önemlidir. Bilimsel ve teknolojik
yöntemlerle yapılan bu incelemeler, adaletin sağlanmasına yardımcı olur ve
suçların çözümünde kritik bir rol oynar. Her türlü delilin dikkatli bir şekilde
toplanması, analizi ve doğru yorumlanması, suç soruşturmalarının başarıyla
sonuçlanması açısından büyük önem taşır.