Bilişim ve siber kavramları, dijital dünyada birbirine bağlı ve sıkça karıştırılan terimlerdir. Ancak, her iki kavram farklı alanları ifade eder ve farklı amaçlara hizmet eder. Aşağıda bilişim ve siber kavramlarının ayrı ayrı tanımlarını ve aralarındaki ilişkiyi açıklayacağım.

1. Bilişim Nedir?

Bilişim, bilgi ve teknolojinin bir araya geldiği geniş bir kavramdır ve verilerin toplanması, işlenmesi, saklanması ve iletilmesi gibi süreçleri kapsar. Bilişim, bilginin dijital ortamlarda işlenmesi ve kullanılmasıyla ilgilenir. Bilgisayar donanımları, yazılımlar, ağ sistemleri ve veritabanları bilişim teknolojileri kapsamında ele alınır.

Bilişimin Kapsadığı Alanlar:

Bilgisayar Bilimleri: Yazılım geliştirme, algoritmalar, veri yapıları gibi konular.

Bilgi Yönetimi: Verilerin toplanması, işlenmesi ve analiz edilmesi süreçleri.

Ağ Teknolojileri: İnternet, yerel ağlar (LAN), geniş alan ağları (WAN) gibi iletişim ağları.

Veritabanı Yönetimi: Verilerin yapılandırılması, saklanması ve sorgulanması.

Bilgi Güvenliği: Bilgi sistemlerinin korunması ve güvenliğinin sağlanması.

2. Siber Nedir?

Siber, dijital dünya ile ilgili olan her şeyi ifade eder. Siber kelimesi, "siber uzay" (cyberspace) teriminden gelir ve bilgisayar ağlarının oluşturduğu sanal dünyayı temsil eder. Siber, daha çok bu sanal dünyada gerçekleşen işlemler, faaliyetler ve güvenlik tehditleri ile ilgilidir.

Siber’in Kapsadığı Alanlar:

Siber Güvenlik: Dijital sistemlerdeki verilerin ve altyapıların güvenliğini sağlamak. Bu, saldırılara karşı savunma, ağ güvenliği, şifreleme ve yetkisiz erişimlerin önlenmesi gibi konuları içerir.

Siber Suçlar: İnternet üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık, kimlik hırsızlığı, veri ihlali, fidye yazılımı gibi yasa dışı faaliyetler.

Siber Savaş: Devletlerin veya grupların dijital altyapılara yönelik saldırılarla gerçekleştirdiği savaş stratejileri.

Siber Casusluk: Dijital ortamlarda yapılan casusluk faaliyetleri, verilerin çalınması ve izinsiz erişim.

Bilişim ve Siber Arasındaki İlişki:

Bilişim ve siber kavramları, dijital teknolojiyle bağlantılı olup birbirini tamamlar. Bilişim, bilgi ve teknolojinin işlenmesiyle ilgilenirken, siber bu bilgilerin dijital dünyada nasıl kullanıldığı, paylaşıldığı ve korunduğu ile ilgilenir. Bilişim altyapıları, siber uzayın temelini oluşturur ve siber faaliyetler, bilişim sistemlerinde gerçekleşir.

Bilişim ve Siber İlişkisinin Önemli Noktaları:

Siber Güvenlik ve Bilişim Güvenliği: Bilişim sistemleri aracılığıyla işlenen bilgilerin güvenliğini sağlamak, siber güvenliğin önemli bir parçasıdır. Siber güvenlik, bilişim güvenliği önlemleri ve stratejilerini uygulayarak bilgi sistemlerini korumayı amaçlar.

Siber Suçlar ve Bilişim Teknolojileri: Siber suçlar, bilişim teknolojilerini kullanarak gerçekleşir. Örneğin, kimlik hırsızlığı, veri ihlali veya dolandırıcılık gibi suçlar, bilgisayarlar, sunucular, ağlar ve internet altyapısı üzerinde yapılır. Bu suçları önlemek için bilişim ve siber güvenlik uzmanları birlikte çalışır.

Veri Yönetimi ve Siber Koruma: Bilişim, verilerin işlenmesi ve yönetilmesiyle ilgilenirken, siber güvenlik bu verilerin nasıl korunacağını belirler. Özellikle büyük veriler (big data) ve bulut bilişim platformları gibi bilişim uygulamaları, siber tehditlere karşı koruma gerektirir.

Dijital Dönüşüm ve Siber Tehditler: İşletmeler ve devlet kurumları bilişim teknolojilerini kullanarak dijital dönüşüm süreçlerini gerçekleştirir. Bu süreçte siber tehditlere karşı korunma ihtiyacı artar, çünkü daha fazla veri ve işlem dijital platformlara taşındıkça siber saldırılar için potansiyel hedefler artar.

Adli Bilişim ve Siber Suçların İzlenmesi: Adli bilişim, siber suçların izlenmesi ve bu suçlarla ilgili dijital delillerin toplanmasında kullanılır. Siber suçlarla mücadelede bilişim sistemlerinden elde edilen veriler adli bilişim uzmanları tarafından incelenir.

Özet:

Bilişim, bilginin işlenmesi, saklanması ve iletilmesi için kullanılan tüm teknolojileri ifade eder. Bilgisayar bilimlerinden veri yönetimine kadar birçok alanı kapsar.

Siber ise, bilişim sistemlerinin kullanıldığı dijital dünyadaki (siber uzayda) faaliyetleri ve tehditleri ifade eder. Siber güvenlik, siber suçlar, siber savaş ve casusluk gibi konularla ilgilenir.

Bu iki kavram birbiriyle bağlantılıdır ve siber güvenlik, bilişim teknolojilerinin güvenli kullanımını sağlamak amacıyla bilişim altyapıları üzerinde uygulanır.