Grafoloji ve sahtecilik incelemeleri,
belgelerdeki yazıların, imzaların ve el yazısı örneklerinin analizi yoluyla
sahtecilik, kimlik doğrulama ve belgelerin geçerliliği konularında yapılan adli
araştırmalardır. Bu incelemeler, özellikle belgelerin sahte olup olmadığının
tespiti ve yazının ya da imzanın gerçekten kime ait olduğunun belirlenmesi
amacıyla gerçekleştirilir. Grafoloji, bir el yazısının kişinin karakterini ve
psikolojik yapısını ortaya çıkaran bir disiplinken, adli grafoloji
sahtecilik tespiti gibi yasal bağlamlarda kullanılır.
Grafoloji ve Sahtecilik İncelemelerinin Amaçları:
- Belge
Sahteciliğini Tespit Etmek:
- Belgelerdeki
imzaların, el yazılarının veya yazı karakterlerinin sahte olup olmadığını
belirlemek. Bu tür incelemeler, bir kişinin imzasının taklit edilip
edilmediğini veya belge üzerinde oynama yapılıp yapılmadığını tespit
eder.
- Yazının
Kimliğini Belirlemek:
- Bir
belgedeki el yazısının kime ait olduğunu anlamak için grafolojik inceleme
yapılır. Bu, özellikle vasiyetname, sözleşme veya yasal belgelerde yazıyı
atan kişinin kimliğini doğrulamak amacıyla kullanılır.
- İmza
Doğrulaması:
- Bir
imzanın gerçek olup olmadığını anlamak için inceleme yapılır. İmzaların
yapılış tarzı, kalem baskısı, eğim açıları ve hız gibi unsurlar göz
önünde bulundurularak sahtecilik olup olmadığı belirlenir.
- Belgelerde
Tahrifat ve Değişikliklerin Tespiti:
- Belgelerde
silme, ekleme, kazıma veya değiştirme gibi işlemler olup olmadığını
belirlemek. Bu tür sahtecilikler, özellikle maddi veya yasal belgelerde
meydana gelebilir.
Grafoloji ve Sahtecilik İncelemelerinde Kullanılan
Yöntemler:
1. El Yazısı Analizi:
- Karakteristik
Özelliklerin İncelenmesi: Bir kişinin el yazısındaki belirli
karakteristik özellikler incelenir. Harflerin şekli, boyutu, eğimi,
aralıkları ve kalem basıncı gibi unsurlar göz önünde bulundurulur.
- Harf
Şekilleri ve Bağlantılar: Harflerin yazılma şekli, harfler arası
bağlantılar, kelime boşlukları ve satır düzeni analiz edilir. Her bireyin
yazım şekli benzersiz olduğundan, bu unsurlar kişinin kimliğini
belirlemeye yardımcı olur.
- Yazı
Hızı ve Akıcılığı: Yazının hızla mı yoksa yavaş mı yazıldığı, bir
kişinin alışkanlıklarını ortaya koyabilir. Sahtecilik girişimlerinde yazı
genellikle yavaş ve titrek olabilir.
2. İmza Analizi:
- İmza
Bileşenleri: İmzadaki eğim, kalem baskısı, çizim sırası ve ritmi
inceleyerek imzanın doğal olup olmadığı tespit edilir. Sahte imzalar
genellikle doğal bir akıştan yoksundur.
- İmza
Yönü ve Eğimi: İmzaların genellikle belirli bir eğim veya açıyla
atılması beklenir. Sahte imzalar, orijinal imzayla tutarsız bir eğime veya
yönlendirmeye sahip olabilir.
- Kalem
Hareketlerinin İncelenmesi: İmza atılırken kalemin sayfa üzerindeki
hareketleri, imzanın taklit edilip edilmediğini belirlemek için analiz
edilir. Gerçek imzalarda akıcı bir hareket varken, sahte imzalarda
genellikle duraksama veya düzensiz hareketler gözlemlenir.
3. Kağıt ve Mürekkep İncelemesi:
- Kağıdın
İncelenmesi: Kağıdın yaşı, yapısı ve içeriği analiz edilerek belge
üzerinde oynama yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Farklı dönemlerde
kullanılan kağıt türleri veya üretim yöntemleri, belgenin sahte olup
olmadığını ortaya çıkarabilir.
- Mürekkep
Analizi: Mürekkebin kimyasal yapısı incelenerek, mürekkebin hangi
dönemden kalma olduğu ve aynı belge üzerinde farklı zamanlarda kullanılan
mürekkep farkları tespit edilebilir. Mürekkep türü, yaşı ve bileşenleri
laboratuvar analizleri ile belirlenir.
4. Optik ve Fiziksel İnceleme:
- Büyüteç
ve Mikroskop Analizleri: El yazısının, imzanın veya belgenin daha
detaylı bir şekilde incelenmesi için büyüteçler ve mikroskoplar
kullanılır. Bu yöntemlerle, yazı üzerinde herhangi bir oynama veya
değişiklik olup olmadığı tespit edilir.
- UV
ve IR Işık Kullanımı: Ultraviyole (UV) ve kızılötesi (IR) ışıklar,
belgelerdeki mürekkep farklarını, tahrifatı veya görünmeyen detayları
ortaya çıkarmak için kullanılır. Bu yöntemle belgelerde silinmiş yazılar,
farklı mürekkeplerle yapılmış eklemeler veya belgedeki diğer tahrifatlar
tespit edilebilir.
5. Bilgisayarlı Grafoloji ve Karşılaştırmalı Yazı
Analizi:
- Dijital
Karşılaştırma Yazılımları: El yazıları ve imzaların bilgisayarlı
sistemlerle karşılaştırılması yapılır. Bu sistemler, daha önce kaydedilmiş
el yazısı veya imza örneklerini analiz ederek mevcut belgelerle
karşılaştırır ve benzerlik oranlarını belirler.
- Desen
Tanıma ve Otomatik Karşılaştırma: Yazı ve imza desenleri, özel
yazılımlar kullanılarak otomatik olarak analiz edilir. Bu teknolojiler,
büyük veri tabanlarında hızlı karşılaştırmalar yaparak sahtecilik
girişimlerini belirleyebilir.
Sahtecilik Türleri:
- İmza
Sahteciliği:
- Bir
kişinin imzasının taklit edilmesiyle yapılan sahtecilik türüdür.
Genellikle belgelerdeki yasal işlemleri veya finansal işlemleri sahte bir
imzayla gerçekleştirmek için yapılır.
- El
Yazısı Sahteciliği:
- Bir
kişinin el yazısının taklit edilmesi suretiyle yapılan sahteciliktir. Bu
durum, vasiyetname, sözleşme veya mektuplarda sıkça karşılaşılabilir.
- Belge
Sahteciliği:
- Kağıt
belgeler üzerinde tahrifat yaparak veya sahte belgeler üreterek yapılan
bir suçtur. Belgeler üzerinde yapılan silme, ekleme, kazıma, değiştirme
veya kopyalama işlemleri belge sahteciliği kapsamına girer.
- Mürekkep
Sahteciliği:
- Bir
belgedeki yazı veya imzaların, farklı zamanlarda farklı mürekkeplerle eklenmiş
olup olmadığını tespit etmek için yapılan bir sahtecilik türüdür.
Mürekkep yaşı ve bileşimi incelenerek sahtecilik tespit edilebilir.
Grafoloji ve Sahtecilik İncelemelerinin Uygulama
Alanları:
1. Hukuki Süreçlerde Delil Olarak Kullanım:
- Sahtecilik
ve grafoloji incelemeleri, mahkemelerde delil olarak kullanılır. Özellikle
vasiyetname, finansal belgeler, anlaşmalar ve sözleşmelerle ilgili
davalarda el yazısı ve imza analizleri önemli bir delil niteliği taşır.
2. Finansal Dolandırıcılık ve İmza Sahteciliği:
- Bankacılık
ve finansal işlemlerde, sahte imzalar veya sahte belgeler kullanılarak
yapılan dolandırıcılıkların tespiti amacıyla grafoloji ve sahtecilik
incelemeleri yapılır.
3. Kamu ve Özel Kurumlarda İmza ve Belge Doğrulama:
- Devlet
kurumları veya özel şirketlerde, kritik belgelerin ve anlaşmaların
doğrulanması için imza ve belge analizleri yapılır. Bu süreçte, sahtecilik
tespiti ve imza doğrulaması önemli bir yer tutar.
4. Ticari Anlaşmazlıklar:
- Ticari
anlaşmazlıklar sırasında, taraflar arasındaki sözleşmelerin geçerliliğini
belirlemek amacıyla imza ve yazı analizleri yapılabilir. Bu tür davalarda,
imzanın gerçek olup olmadığı kritik bir unsurdur.
Sonuç:
Grafoloji ve sahtecilik incelemeleri, belgelerin, el
yazılarının ve imzaların sahte olup olmadığını tespit etmek için bilimsel ve
teknik yöntemler kullanılarak yapılan adli incelemelerdir. Bu incelemeler,
sahteciliğin tespiti, kimlik doğrulama ve belgelerin geçerliliğini kanıtlamada
hayati bir rol oynar.